Restrukturyzacja
Redakcja 2025-05-07

Niewypłacalność w Polsce 2025: Alarmujący Wzrost o 40% w I Kwartale

Masowy wzrost upadłości firm w Polsce

Niewypłacalność w Polsce osiągnęła alarmujący poziom w pierwszym kwartale 2025 roku, wykazując bezprecedensowy wzrost o 40% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. W świetle najnowszego raportu Coface, jesteśmy świadkami najgwałtowniejszej fali bankructw od czasu pandemii, co stawia polskich przedsiębiorców przed poważnymi wyzwaniami ekonomicznymi. Według naszej analizy, tak drastyczny wzrost niewypłacalności wymaga szczególnej uwagi ze strony wszystkich uczestników rynku.

Raport ujawnia niepokojące tendencje dotyczące upadłości firm z różnych sektorów gospodarki. Przede wszystkim produkcja przemysłowa, handel oraz budownictwo znalazły się w centrum tego kryzysu. Zadłużone firmy borykają się z wieloma czynnikami zewnętrznymi, takimi jak rosnące koszty energii, wyższe wynagrodzenia oraz spadający popyt zarówno krajowy, jak i eksportowy. W konsekwencji, nawet przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji rynkowej zmagają się z utrzymaniem płynności finansowej, co prowadzi do trudnych decyzji o ogłoszeniu niewypłacalności.

W niniejszym artykule przedstawiamy kompleksową analizę obecnej sytuacji, wskazując najważniejsze przyczyny wzrostu liczby bankructw oraz potencjalne scenariusze rozwoju sytuacji w kolejnych miesiącach 2025 roku. Dodatkowo, przyjrzymy się możliwym rozwiązaniom, które mogą pomóc przedsiębiorcom w nawigowaniu przez te trudne warunki rynkowe.

Spis treści

Liczba niewypłacalności firm rośnie o 40% w I kwartale 2025

Pierwszy kwartał 2025 roku przyniósł kontynuację trendu wzrostowego liczby niewypłacalności przedsiębiorstw w Polsce. Według najnowszego raportu Coface, ten okres zamknął się liczbą 1969 przypadków, co oznacza wzrost o 20,4% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, kiedy odnotowano 1635 takich zdarzeń. Oznacza to, że codziennie średnio 22 firmy ogłaszały niewypłacalność.

Warto zauważyć jednak pierwsze symptomy stabilizacji. Dynamika przyrostu niewypłacalności uległa wyraźnemu spowolnieniu w porównaniu z wcześniejszymi latami – w pierwszym kwartale 2024 wzrost rok do roku wynosił bowiem 31%. Również w wartościach bezwzględnych obserwujemy wyhamowanie – przybyło 334 nowych przypadków niewypłacalności, podczas gdy rok wcześniej było to 383.

Jak zmieniła się dynamika upadłości w porównaniu do 2024 roku

Obecna sytuacja stanowi kontynuację trendów z 2024 roku, jednak z pewnymi różnicami sektorowymi. Podczas gdy w ubiegłym roku najsilniej dotknięte były budownictwo i transport, obecnie najwyższą dynamikę wzrostu niewypłacalności odnotowała produkcja przemysłowa (ponad 32% rok do roku).

Interesującym zjawiskiem jest struktura postępowań. W pierwszym kwartale 2025 roku liczba restrukturyzacji wzrosła o 21,3% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, natomiast liczba upadłości wzrosła jedynie o 6%. Malejąca dynamika wskazuje na normalizację tego trendu. Jak zauważają eksperci Coface, wraz z rozpowszechnieniem praktyki postępowań restrukturyzacyjnych, ich zmienność powinna się ustabilizować.

Niewypłacalność firm w Polsce

Które formy prawne firm najczęściej ogłaszały niewypłacalność

Analiza form prawnych podmiotów, które ogłosiły niewypłacalność w I kwartale 2025 roku, wskazuje na znaczącą przewagę jednoosobowych działalności gospodarczych. Stanowiły one zdecydowaną większość wszystkich przypadków – 1412 na 1969 ogółem.

Na drugim miejscu znalazły się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z 464 przypadkami niewypłacalności. Jest to znaczący wzrost w porównaniu do 327 przypadków w analogicznym okresie roku poprzedniego. Mniej licznie reprezentowane były spółki akcyjne (25), spółki komandytowe (31) oraz spółki jawne (18).

Szczególnie trudna sytuacja wystąpiła w branży budowlanej, gdzie aż 73% niewypłacalnych podmiotów stanowiły jednoosobowe działalności gospodarcze. Podobna sytuacja miała miejsce w handlu, gdzie z racji znacznego rozdrobnienia branży, najczęściej po ochronę przed wierzycielami występowali mali przedsiębiorcy.

Warto zauważyć, że wśród dużych podmiotów, które ogłosiły upadłość w analizowanym okresie, znalazły się między innymi spółka MA Polska S.A. (grupa CLN) specjalizująca się w produkcji komponentów samochodowych, Hurtownia Motoryzacyjna Gordon Sp. z o.o. czy dystrybutor odzieży, firma Top Secret Fashion Story Sp. z o.o.

Sektory najbardziej dotknięte falą upadłości

Raport Coface wskazuje na zróżnicowane trendy niewypłacalności w poszczególnych sektorach gospodarki polskiej, z wyraźnym zróżnicowaniem dynamiki w zależności od branży. Analiza danych za pierwszy kwartał 2025 roku ujawnia sektory najbardziej narażone na problemy finansowe.

Produkcja przemysłowa notuje najwyższy wzrost niewypłacalności

Sektor produkcji przemysłowej doświadczył najgwałtowniejszego wzrostu niewypłacalności – o ponad 32% rok do roku, co stanowi najwyższą dynamikę na tle całej gospodarki. W liczbach bezwzględnych odnotowano 324 przypadki, wobec 245 w analogicznym okresie 2024 roku. Najliczniej reprezentowane były firmy z branży przetwórstwa metali (69 przypadków), następnie produkcji artykułów spożywczych (30) oraz wyrobów z drewna (36). Warto podkreślić, że liczba niewypłacalnych przedsiębiorstw przemysłowych w pierwszym kwartale odpowiadała aż 37% wszystkich podobnych przypadków z całego 2024 roku.

Największym przedsiębiorstwem, które wystąpiło o ochronę przed wierzycielami, była spółka MA Polska S.A. z grupy CLN, specjalizująca się w produkcji komponentów samochodowych. Szczególnie trudna sytuacja dotyczy energochłonnych gałęzi przemysłu, takich jak branża chemiczna czy stalowa. Ze względu na wytwarzanie energii opartej na węglu, Polska ma obecnie jedne z najwyższych stawek hurtowych energii w Europie.

Problemy w handlu i budownictwie pogłębiają się

Niewypłacalność w handlu wzrosła o 15% (413 przypadków), plasując ten sektor na drugim miejscu pod względem liczby ogłoszeń niewypłacalności. Z kolei budownictwo odnotowało wzrost o 24% (304 przypadki), wyraźnie spowalniając w porównaniu do 40% wzrostu z 2024 roku.

W handlu najczęściej po ochronę przed wierzycielami występowali mali przedsiębiorcy, preferując postępowanie o zatwierdzenie układu. Wśród dużych podmiotów, które ogłosiły upadłość, znalazły się Hurtownia Motoryzacyjna Gordon oraz dystrybutor odzieży Top Secret Fashion Story.

Transport i usługi również pod presją

Transport doświadczył wzrostu niewypłacalności o 21% (276 przypadków). Sektor TSL znajduje się w głębokim kryzysie wynikającym z czynników popytowych i podażowych. Z jednej strony, popyt na usługi transportowe jest ograniczony przez słabą koniunkturę przemysłową oraz spadek aktywności gospodarczej w zachodnich gospodarkach. Z drugiej strony, aprecjacja złotego od jesieni 2024 r. osłabia przychody polskich przewoźników zarabiających w euro.

Natomiast usługi, mimo największej liczby bezwzględnej przypadków (552), odnotowały najniższą dynamikę wzrostu (17%). Najwięcej problemów zarejestrowano w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (144) oraz w usługach dzierżawy i administrowania (87).

Co stoi za wzrostem liczby zadłużonych firm?

Analiza przyczyn rosnących poziomów niewypłacalności w Polsce wskazuje na splot niekorzystnych czynników ekonomicznych oddziałujących na firmy. Wyniki raportu Coface ujawniają, że przedsiębiorcy znaleźli się w „pułapce kosztowej” przy jednoczesnym osłabieniu popytu.

Wysokie koszty energii i pracy obciążają przedsiębiorców

Koszty operacyjne firm w Polsce osiągnęły poziomy krytyczne dla wielu podmiotów. Polska posiada obecnie jedne z najwyższych hurtowych stawek energii w Europie, co wynika z wytwarzania energii opartej na węglu. Jest to szczególnie dotkliwe dla energochłonnych gałęzi przemysłu, jak branża chemiczna czy stalowa. Równocześnie, w styczniu 2025 roku miała miejsce kolejna podwyżka płacy minimalnej, a przeciętne wynagrodzenie w lutym wzrosło o 7,9% rok do roku, osiągając poziom 8.613 zł. Ten dynamiczny wzrost realnych wynagrodzeń znacząco podwyższył koszty operacyjne, obniżając średnioroczną rentowność przychodów netto przedsiębiorstw do najniższego poziomu od 2012 roku (3,4%).

Spadek popytu krajowego i eksportowego

Gospodarka Polski boryka się z osłabionym popytem zarówno krajowym, jak i zagranicznym. Po dobrych wynikach konsumpcji w 2024 roku, sprzedaż detaliczna zanotowała w styczniu i lutym 2025 roku wzrost zaledwie o 2% rok do roku, wobec wzrostu o 4,6% w analogicznym okresie 2024 roku. Ostrożność konsumentów może wynikać z napiętej sytuacji geopolitycznej oraz zamrożonych wysokich stóp procentowych (stopa referencyjna 5,75%), które wstrzymują Polaków przed finansowaniem zakupów dóbr trwałych kredytem.

Wpływ silnego złotego i unijnych regulacji

Rekordowo silny złoty stał się znacznym obciążeniem dla eksporterów oraz sektorów istotnie zaangażowanych w wymianę handlową. Trwająca od jesieni 2024 r. aprecjacja złotego osłabia przychody polskich firm zarabiających w euro. Dodatkowo, unijne regulacje związane z dekarbonizacją i wymogi zielonej transformacji istotnie wpływają na konkurencyjność rodzimych firm. Wiele branż wskazuje na zalewanie rynku europejskiego znacznie tańszymi produktami z krajów azjatyckich, które nie są objęte regulacjami zielonego ładu.

Nie musisz ogłaszać upadłości. Rozpocznij restrukturyzację!

    Czy są szanse na poprawę sytuacji w kolejnych kwartałach?

    Pomimo trudnej sytuacji polskich przedsiębiorstw, eksperci Coface dostrzegają szanse na stopniową poprawę koniunktury gospodarczej w kolejnych kwartałach 2025 roku. Pierwsze symptomy ożywienia są już widoczne w niektórych sektorach, a zapowiadane działania rządowe mogą złagodzić skutki obecnego kryzysu.

    Rola Krajowego Planu Odbudowy i inwestycji publicznych

    W kolejnych miesiącach 2025 roku oczekiwany jest stopniowy wzrost rynku, przede wszystkim dzięki napływowi środków z Krajowego Planu Odbudowy. Trwający proces zwiększy wolumen prac związanych z transformacją energetyczną i inwestycjami infrastrukturalnymi. Przykładowo, 30 marca br. Polska Grupa Energetyczna podpisała dwie umowy pożyczek z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w ramach KPO, łącznie na ponad 12 mld zł. Środki te zostaną przeznaczone na „zwiększenie zdolności do integracji odnawialnych źródeł energii oraz poprawę bezpieczeństwa dostaw energii poprzez budowę i modernizację sieci elektroenergetycznej”.

    Równocześnie planowany jest wyraźny wzrost wydatków budżetowych na kolej – spodziewane jest rozstrzygnięcie przetargów o łącznej wartości kilkunastu miliardów złotych. Także w budownictwie drogowym GDDKiA realizuje obecnie przetargi o wartości około 20 mld zł.

    Prognozy Coface na 2025 rok

    W 2025 roku Coface prognozuje, że polski wzrost gospodarczy przyśpieszy do 3,6% rok do roku, głównie dzięki wyższym inwestycjom publicznym. Eksperci przewidują również spadek dynamiki niewypłacalności w Polsce w bieżącym roku. Ostatni kwartał pokazał znaczący spadek dynamiki wynagrodzeń, potencjalnie łagodząc wzrosty kosztów operacyjnych. Natomiast „gołębi” zwrot w Radzie Polityki Pieniężnej sugeruje wcześniejsze obniżki stóp procentowych, co zredukuje koszty kapitału wśród przedsiębiorstw.

    Jakie branże mogą skorzystać na odbiciu gospodarczym

    W perspektywie całego roku oczekuje się odbicia w budownictwie i przemyśle, wspieranego przez realizację KPO. Konsumpcja wewnętrzna ma pozostać stabilnym motorem wzrostu PKB. Ponadto, nowy pakiet fiskalny wprowadzony przez Niemcy może przynieść ożywienie w gospodarce zachodniego sąsiada, potencjalnie zwiększając zamówienia w sektorze TSL.

    Już teraz widać pierwsze oznaki poprawy koniunktury w sektorze wytwórczym – przedsiębiorstwa przemysłowe wykazują większy optymizm, co potwierdza pierwszy odczyt PMI wskazujący na ożywienie. Dlatego też liczba niewypłacalności wśród polskich przedsiębiorstw przemysłowych powinna rosnąć wolniej w kolejnych kwartałach.

    Wnioski

    Podsumowując, stan niewypłacalności przedsiębiorstw w Polsce w pierwszym kwartale 2025 roku budzi uzasadniony niepokój. Wzrost o 40% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego stanowi poważne wyzwanie dla gospodarki. Niewątpliwie, przedsiębiorcy znaleźli się w trudnej sytuacji, ściśnięci między rosnącymi kosztami energii i pracy a malejącym popytem zarówno krajowym, jak i zagranicznym.

    Jednakże, mimo alarmujących statystyk, pojawiają się pierwsze symptomy stabilizacji. Dynamika przyrostu niewypłacalności wyraźnie spowolniła w porównaniu z wcześniejszymi okresami, co daje pewne nadzieje na przyszłość. Biorąc pod uwagę prognozy Coface, polski wzrost gospodarczy może przyspieszyć do 3,6% w 2025 roku, głównie dzięki napływowi środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz zwiększonym inwestycjom publicznym.

    Warto zauważyć, że coraz więcej firm wybiera ścieżkę restrukturyzacji zamiast upadłości. W pierwszym kwartale 2025 roku liczba restrukturyzacji wzrosła o 21,3%, podczas gdy liczba upadłości tylko o 6%. Ten trend wskazuje, że przedsiębiorcy aktywnie poszukują rozwiązań swoich problemów finansowych. Restrukturyzacja często stanowi skuteczną alternatywę dla upadłości, dając firmom drugą szansę i możliwość odbudowy stabilności finansowej.

    Patrząc w przyszłość, kluczowe dla poprawy sytuacji będą inwestycje w transformację energetyczną oraz infrastrukturę, wspierane przez KPO. Dodatkowo, zapowiadane obniżki stóp procentowych mogą zmniejszyć koszty kapitału dla przedsiębiorstw, a potencjalne ożywienie gospodarki niemieckiej prawdopodobnie pozytywnie wpłynie na polski eksport. Dlatego, pomimo trudnych warunków rynkowych, istnieją realne przesłanki do umiarkowanego optymizmu na pozostałą część 2025 roku.

    Obserwuj nas i bądź na bieżąco!

    Zapraszamy do śledzenia naszych profili społecznościowych.

    Redakcja

    Kancelarii Piotrowski i Wspólnicy