Prawo w firmie
Redakcja 2025-10-09

Ciąża i urlop macierzyński a upadłość przedsiębiorstwa

Ciąża i urlop macierzyński a upadłość przedsiębiorstwa to temat, który wiele kobiet musi niestety poznać w trudnym okresie życia. Zaskakującym faktem jest to, że zgodnie z artykułem 177. § 4. Kodeksu pracy, ogłoszenie upadłości firmy faktycznie zawiesza prawną ochronę stosunku pracy kobiet w ciąży. Oznacza to, że pracodawca może zwolnić pracownicę będącą w ciąży lub na urlopie macierzyńskim, jeśli firma ogłasza upadłość.

Spis treści

Jednak pomimo tej trudnej sytuacji, warto wiedzieć, że upadłość firmy a ciąża nie oznacza utraty wszystkich praw. Szczególnie ważna informacja dotyczy zasiłku macierzyńskiego – wysokość zasiłku macierzyńskiego po likwidacji firmy pozostaje niezmieniona. Co więcej, urlop macierzyński a upadłość to kwestie, które choć się przecinają, nie pozbawiają Cię podstawowych świadczeń. Zasiłek przysługuje również w przypadku urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia, jeżeli ubezpieczenie ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości.

W tym artykule wyjaśnimy dokładnie, jakie prawa przysługują kobietom w ciąży w przypadku upadłości pracodawcy, jak wygląda kwestia zasiłku macierzyńskiego oraz jakie kroki należy podjąć po utracie pracy. Przedstawimy również najważniejsze informacje dotyczące dokumentów i procedur, które pomogą Ci przejść przez ten trudny okres.


Nie musisz ogłaszać upadłości. Rozpocznij restrukturyzację! – bezpłatna konsultacja


    Upadłość firmy a ochrona kobiet w ciąży

    W prawie pracy istnieje szczególna ochrona dla kobiet w ciąży, jednak sytuacja komplikuje się w przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa. Zgodnie z artykułem 177 § 4 Kodeksu pracy, w momencie ogłoszenia upadłości firmy ochrona stosunku pracy zostaje wyłączona. Oznacza to, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą będącą w ciąży bez specjalnych ograniczeń.

    Warto podkreślić, że sam fakt złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie uprawnia jeszcze pracodawcy do zwolnienia ciężarnej pracownicy. Dopiero data wydania przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości jest momentem, w którym następuje uchylenie szczególnej ochrony zatrudnienia.

    Pomimo utraty pracy, kobieta w ciąży nie zostaje bez wsparcia. Jeśli pracodawca nie zapewnił jej innego zatrudnienia, przysługuje jej zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego aż do dnia porodu. Świadczenie to wynosi 100% podstawy wymiaru i jest wypłacane przez ZUS.

    Dodatkowo, jeżeli pracownica stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania zatrudnienia, a po rozwiązaniu umowy nadal jest niezdolna do pracy, przysługuje jej zasiłek chorobowy także po zakończeniu stosunku pracy. Z chwilą ogłoszenia upadłości firmy odpowiedzialność za wypłatę świadczeń przechodzi z pracodawcy na Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

    Zasiłek macierzyński po upadłości – co się należy

    Dobra wiadomość dla kobiet w ciąży dotkniętych upadłością firmy – prawo do zasiłku macierzyńskiego nie wygasa po ogłoszeniu upadłości pracodawcy. Wypowiedzenie umowy o pracę z powodu upadłości lub likwidacji nie pozbawia pracownicy prawa do tego świadczenia. Zasiłek macierzyński przysługuje przez cały okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego.

    Zatem gdy stosunek pracy został rozwiązany w okresie ciąży z powodu upadłości pracodawcy i nie zapewniono innego zatrudnienia, kobiecie przysługuje zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego aż do dnia porodu. Świadczenie to wynosi 100% podstawy wymiaru i jest wypłacane przez ZUS.

    Ponadto po urodzeniu dziecka przysługuje standardowy zasiłek macierzyński, nawet jeśli poród nastąpił już po ustaniu ubezpieczenia. Wysokość tego świadczenia zależy od wybranej opcji – 100% podstawy wymiaru przez okres urlopu macierzyńskiego (20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka) lub 80% przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

    W przypadku firm zatrudniających powyżej 21 osób, obowiązek zapewnienia innego zatrudnienia leży po stronie pracodawcy. Natomiast gdy postępowanie upadłościowe zostaje zakończone, ZUS przejmuje odpowiedzialność za wypłatę świadczeń. Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć odpowiednie dokumenty w ZUS, w tym akt urodzenia dziecka, zaświadczenie lekarskie i świadectwo pracy.

    Jakie dokumenty i kroki są potrzebne po utracie pracy

    Po upadłości firmy kluczowe jest szybkie skompletowanie wszystkich dokumentów potrzebnych do uzyskania należnych świadczeń. Przede wszystkim, aby otrzymać zasiłek macierzyński po upadłości pracodawcy, należy zgromadzić konkretny zestaw dokumentów.

    Do wniosku o zasiłek macierzyński musisz dołączyć:

    • akt urodzenia dziecka (oryginał lub odpis)
    • zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę w okresie zatrudnienia
    • świadectwo pracy lub dokument o ustaniu stosunku pracy
    • wniosek o zasiłek macierzyński
    • oświadczenie, że nie zapewniono innego zatrudnienia (w przypadku ubiegania się o zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego)

    Warto pamiętać, że wniosek możesz złożyć osobiście w oddziale ZUS, za pośrednictwem poczty lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    Następnie skontaktuj się z syndykiem masy upadłościowej – jego dane znajdziesz w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Syndyk jest odpowiedzialny za sporządzenie zbiorczego wykazu niezaspokojonych roszczeń i przekazanie go marszałkowi województwa.

    Co istotne, jeśli pobierasz zasiłek macierzyński, nie musisz rejestrować się jako osoba bezrobotna. Natomiast jeżeli potrzebujesz zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach do wyliczenia kapitału początkowego przyszłej emerytury (druk ZUS Rp-7), zwróć się bezpośrednio do syndyka.

    Dokumentacja pracownicza zlikwidowanych przedsiębiorstw może być przechowywana w różnych miejscach, zależnie od rodzaju firmy. Dlatego w razie trudności z odnalezieniem dokumentów, skontaktuj się z właściwym archiwum państwowym lub marszałkiem województwa.


    Usługi restrukturyzacji w Twojej firmie – Zamów bezpłatną rozmowę 


      Podsumowanie i najważniejsze prawa kobiet w ciąży

      Sytuacja upadłości firmy w trakcie ciąży niewątpliwie stanowi ogromne wyzwanie dla przyszłych matek. Jednakże, jak pokazuje powyższa analiza, państwo zapewnia system zabezpieczeń, który chroni kobiety w tym trudnym okresie. Choć ochrona stosunku pracy zostaje zawieszona w przypadku ogłoszenia upadłości, prawo do zasiłku macierzyńskiego pozostaje nienaruszone.

      Przede wszystkim warto pamiętać, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych przejmuje odpowiedzialność za wypłatę świadczeń po upadłości pracodawcy. Dzięki temu kobieta nadal otrzymuje 100% podstawy wymiaru zasiłku do dnia porodu, a następnie standardowy zasiłek macierzyński.

      Szybkie działanie po otrzymaniu informacji o upadłości pracodawcy zdecydowanie zwiększa szanse na sprawne uzyskanie należnych świadczeń. Zgromadzenie wszystkich wymaganych dokumentów oraz kontakt z syndykiem masy upadłościowej stanowią kluczowe kroki w tym procesie.

      Na koniec warto podkreślić, że znajomość swoich praw w przypadku upadłości firmy pozwala uniknąć dodatkowego stresu w okresie ciąży. Pomimo trudnej sytuacji zawodowej, system zabezpieczeń społecznych gwarantuje podstawowe wsparcie finansowe dla matki i dziecka. Zatem niezależnie od upadłości pracodawcy, kobieta może skupić się na przygotowaniu do narodzin dziecka, mając pewność, że podstawowe świadczenia finansowe zostaną zachowane.


      Obserwuj nas i bądź na bieżąco!

      Zapraszamy do śledzenia naszych profili społecznościowych.