Obsługa wierzycieli
Redakcja 2025-10-10

Doradca restrukturyzacyjny – egzamin i licencja doradcy

Doradca restrukturyzacyjny

Licencja doradcy restrukturyzacyjnego to cel, który wymaga przejścia przez jeden z najtrudniejszych egzaminów zawodowych w Polsce, gdzie zdawalność waha się zaledwie między 25% a 40%. Aby zdobyć tę prestiżową kwalifikację, kandydaci muszą wykazać się rozległą wiedzą podczas dwuczęściowego egzaminu, udzielając minimum 75 poprawnych odpowiedzi na 100 pytań testowych.

Spis treści

W tym artykule szczegółowo omawiamy proces zdobycia uprawnień doradcy restrukturyzacyjnego. Zawód ten, wprowadzony stosunkowo niedawno, bo 1 stycznia 2016 roku, umożliwia świadczenie profesjonalnej pomocy prawnej w sprawach restrukturyzacyjnych oraz upadłościowych. Ponadto, przedstawiamy wszystkie wymagania egzaminacyjne, koszty (opłata egzaminacyjna wynosi 3499,50 zł) oraz terminy, które są organizowane przynajmniej dwa razy w roku, zwykle wiosną i jesienią. Jeśli rozważasz karierę w tym obszarze, ten przewodnik pomoże Ci przygotować się do egzaminu i zrozumieć całą procedurę uzyskania licencji.

Skorzystaj z usług doradcy restrukturyzacyjnego – umów spotkanie

    Kim jest doradca restrukturyzacyjny i jakie ma uprawnienia

    Doradca restrukturyzacyjny to zawód regulowany, wprowadzony 1 stycznia 2016 roku, zastępujący wcześniejszą funkcję syndyka licencjonowanego. Jest to specjalista z dziedziny restrukturyzacji i upadłości, którego zadaniem jest pomoc przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej.

    Rola w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych

    Osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego może pełnić różnorodne funkcje w postępowaniach insolwencyjnych. Przede wszystkim uprawnienia te obejmują:

    • funkcję syndyka w postępowaniu upadłościowym
    • nadzorcy układu lub nadzorcy sądowego w postępowaniu restrukturyzacyjnym
    • zarządcy przedsiębiorstwa w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub egzekucyjnym

    Ponadto doradca restrukturyzacyjny może świadczyć usługi doradcze, udzielając porad i opinii prawnych oraz innych usług z zakresu restrukturyzacji i upadłości. W praktyce analizuje kondycję finansową firm, pomaga w wyborze odpowiedniego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego, opracowuje propozycje układowe oraz prowadzi negocjacje z wierzycielami.

    Czy doradca musi być prawnikiem?

    Wbrew powszechnemu przekonaniu, wykształcenie prawnicze nie jest konieczne do uzyskania licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Doradca restrukturyzacyjny powinien być specjalistą zarządzania kryzysowego oraz menadżerem rewitalizacji podmiotu znajdującego się w trudnościach finansowych.

    W związku z tym o licencję najczęściej ubiegają się:

    • prawnicy (adwokaci, radcowie prawni)
    • ekonomiści
    • księgowi i biegli rewidenci
    • wyższa kadra menedżerska

    Jednakże niektórzy eksperci uważają, że wiedza prawna jest w tym zawodzie kluczowa, dlatego doradcy bez wykształcenia prawniczego często korzystają ze wsparcia wyspecjalizowanych kancelarii prawnych.

    Licencja syndyka a licencja doradcy restrukturyzacyjnego

    Przed 2016 rokiem funkcje, które obecnie wykonuje doradca restrukturyzacyjny, były właściwe dla syndyka. Nowe regulacje uczyniły zawód doradcy restrukturyzacyjnego bardziej komercyjnym, rozszerzając jego kompetencje.

    Istotną różnicą jest to, że pojęcia syndyka i doradcy restrukturyzacyjnego, choć zbliżone, nie oznaczają tego samego. Syndyk jest jedną z funkcji, którą doradca restrukturyzacyjny może pełnić w ramach wykonywania swojego zawodu. Warto również wspomnieć o rozróżnieniu na „doradcę restrukturyzacyjnego” oraz „kwalifikowanego doradcę restrukturyzacyjnego” – ta druga kategoria specjalistów może zajmować się sprawami dużych podmiotów gospodarczych i spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa.

    Licencja doradcy restrukturyzacyjnego jest przyznawana przez Ministra Sprawiedliwości na czas nieokreślony, co stanowi podstawę do wykonywania tego prestiżowego zawodu.

    Wymagania do przystąpienia do egzaminu

    Przystąpienie do egzaminu na doradcę restrukturyzacyjnego wymaga spełnienia ściśle określonych warunków. Ministerstwo Sprawiedliwości weryfikuje każdego kandydata pod kątem szeregu kryteriów, które mają zapewnić, że licencję otrzymają osoby o odpowiednich kompetencjach i nieskazitelnej reputacji.

    Wykształcenie i doświadczenie zawodowe

    Podstawowym wymogiem formalnym jest posiadanie wyższego wykształcenia. Kandydat musi legitymować się tytułem magistra lub równorzędnym, uzyskanym w Polsce lub innym państwie członkowskim UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie czy Szwajcarii. Oprócz wykształcenia kluczowe znaczenie ma również doświadczenie zawodowe. Osoba ubiegająca się o licencję musi posiadać co najmniej 3-letnie doświadczenie w zarządzaniu majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią. Co istotne, doświadczenie to należy zdobyć w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

    Wymogi formalne i obywatelstwo

    Licencję doradcy restrukturyzacyjnego może uzyskać wyłącznie osoba, która jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub kraju należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Liechtenstein), a także Konfederacji Szwajcarskiej. Kandydat musi również posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Następnym krokiem w procesie ubiegania się o licencję jest złożenie wniosku do Ministra Sprawiedliwości, który należy złożyć najpóźniej 45 dni przed terminem egzaminu.

    Brak karalności i dobra opinia

    Osoba ubiegająca się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego musi cieszyć się nieposzlakowaną opinią. Oznacza to, że nie może być karana za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe. Co więcej, kandydat nie może być nawet podejrzany lub oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Dodatkowo, przyszły doradca restrukturyzacyjny nie może figurować w rejestrze dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego.

    Znajomość języka polskiego

    Z uwagi na charakter pracy doradcy restrukturyzacyjnego, który wymaga dogłębnej znajomości polskich przepisów oraz kontaktów z sądami i wierzycielami, kandydat musi znać język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy. Znajomość języka jest weryfikowana podczas całego procesu ubiegania się o licencję, a szczególnie podczas egzaminu, który odbywa się wyłącznie w języku polskim.

    Egzamin na doradcę restrukturyzacyjnego – przebieg i pytania

    Egzamin państwowy na licencję doradcy restrukturyzacyjnego to sprawdzian wiedzy z zakresu prawa, ekonomii, finansów oraz zarządzania. Zdawalność na poziomie 25-40% świadczy o wysokim poziomie trudności tego testu.

    Część testowa – struktura i próg zaliczenia

    Test składa się ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, każde z trzema propozycjami odpowiedzi. Na rozwiązanie testu kandydat ma 100 minut, co daje zaledwie minutę na każde pytanie. Aby zaliczyć tę część, należy uzyskać co najmniej 75 punktów na 100 możliwych. Za każdą prawidłową odpowiedź przyznawany jest 1 punkt, nie ma punktów ujemnych.

    Zadanie problemowe – kazus i ocena

    Po godzinnej przerwie przystępuje się do rozwiązania zadania problemowego (kazusu) z zakresu prawa upadłościowego lub restrukturyzacyjnego. Na jego wykonanie przewidziano 180 minut. Zadanie oceniane jest w skali 0-30 punktów, a próg zaliczenia wynosi minimum 20 punktów. Podczas tej części można korzystać z tekstów aktów prawnych, orzecznictwa i komentarzy.

    Egzamin na syndyka a egzamin na doradcę

    Od 2016 roku egzamin na syndyka został zastąpiony egzaminem na doradcę restrukturyzacyjnego. Obecnie jest to ten sam egzamin, choć dawniej egzamin na syndyka miał węższy zakres.

    Przykładowe pytania egzaminacyjne

    Ministerstwo Sprawiedliwości publikuje na swojej stronie internetowej testy oraz zadania problemowe z poprzednich lat wraz z prawidłowymi odpowiedziami. Jest to doskonałe źródło do przygotowania się do egzaminu.

    Terminy egzaminów w 2025 roku

    W 2025 roku zaplanowano trzy terminy egzaminów:

    • 12 maja 2025 (zgłoszenia do 28 marca)
    • 15 września 2025 (zgłoszenia do 1 sierpnia)
    • 1 grudnia 2025 (zgłoszenia do 17 października)

    Opłata egzaminacyjna i sposób zgłoszenia

    Opłata za egzamin w 2025 roku wynosi 3499,50 zł, co stanowi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wniosek o dopuszczenie do egzaminu należy złożyć do Ministra Sprawiedliwości najpóźniej 45 dni przed terminem egzaminu. Można go złożyć osobiście, pocztą lub w formie elektronicznej poprzez ePUAP.

    Jak uzyskać licencję doradcy restrukturyzacyjnego

    Po zdanym egzaminie następny etap to złożenie wniosku o przyznanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Proces ten wymaga dopełnienia kilku formalności zanim kandydat zostanie oficjalnie wpisany na listę doradców.

    Wniosek o licencję – dokumenty i terminy

    Wniosek o przyznanie licencji należy złożyć do Ministra Sprawiedliwości nie później niż 2 lata od zdania egzaminu. Do wniosku trzeba dołączyć szereg dokumentów, w tym poświadczone notarialnie kopie dowodu osobistego i dyplomu ukończenia studiów, oświadczenia o pełnej zdolności do czynności prawnych oraz niekaralności, a także dokumenty potwierdzające 3-letnie doświadczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Opłata za wydanie dokumentu licencji wynosi 250 zł. Rozpatrzenie wniosku trwa średnio 21 dni.

    Ślubowanie i wpis na listę doradców

    Osoba, której przyznano licencję, musi złożyć ślubowanie przed Ministrem Sprawiedliwości lub upoważnionym prezesem sądu okręgowego. Treść ślubowania zawiera zobowiązanie do sumiennego i bezstronnego wypełniania obowiązków oraz kierowania się zasadami godności i etyki. Dopiero po złożeniu ślubowania następuje wpis na listę osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Ponadto od grudnia 2023 roku doradcy restrukturyzacyjni muszą posiadać adres do doręczeń elektronicznych.

    Kiedy można stracić lub zawiesić licencję?

    Minister Sprawiedliwości cofa licencję, jeżeli doradca przestał spełniać wymogi formalne, dwukrotnie został odwołany z powodu nienależytego pełnienia obowiązków lub został skazany za przestępstwo umyślne. Natomiast zawieszenie licencji następuje w przypadku prowadzonego postępowania o ubezwłasnowolnienie lub postępowania karnego o przestępstwo umyślne.

    Tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego

    Dla doświadczonych doradców istnieje możliwość uzyskania tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Aby go otrzymać, należy wykazać się przeprowadzeniem w ciągu ostatnich 7 lat co najmniej czterech postępowań upadłościowych i dwóch restrukturyzacyjnych lub sześciu postępowań restrukturyzacyjnych. Obecnie w Polsce jest tylko około 150 kwalifikowanych doradców, którzy mogą prowadzić sprawy największych przedsiębiorstw.

    Usługi restrukturyzacji w Twojej firmie – Zamów rozmowę

      Podsumowanie

      Zdobycie licencji doradcy restrukturyzacyjnego niewątpliwie wymaga znacznego nakładu pracy, wiedzy i doświadczenia. Jednak poświęcenie to może przynieść wymierne korzyści zawodowe. Przede wszystkim zawód doradcy restrukturyzacyjnego cieszy się dużym prestiżem ze względu na wysokie wymagania egzaminacyjne i niską zdawalność.

      Droga do uzyskania licencji doradcy restrukturyzacyjnego jest jasno określona, choć niewątpliwie wymagająca. Najpierw należy spełnić wszystkie formalne kryteria, następnie zdać dwuczęściowy egzamin, złożyć ślubowanie i dopiero wtedy można zostać wpisanym na listę licencjonowanych doradców. Co więcej, osoby z odpowiednim doświadczeniem mogą ubiegać się o tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, co daje możliwość prowadzenia spraw największych podmiotów gospodarczych.

      Warto zauważyć, że choć wykształcenie prawnicze nie jest formalnie wymagane, wiedza z zakresu prawa, szczególnie upadłościowego i restrukturyzacyjnego, jest kluczowa dla skutecznego wykonywania tego zawodu. Z tego powodu wśród doradców restrukturyzacyjnych znajduje się wielu prawników, ekonomistów i doświadczonych menedżerów.

      Licencja doradcy restrukturyzacyjnego otwiera drzwi do pełnienia różnorodnych funkcji w postępowaniach insolwencyjnych, takich jak syndyk, nadzorca sądowy czy zarządca. Dzięki temu specjaliści ci mogą pomagać przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej, opracowując strategie naprawcze i prowadząc negocjacje z wierzycielami.

      Ostatecznie, mimo wysokich wymagań i trudnego egzaminu, zawód doradcy restrukturyzacyjnego staje się coraz bardziej poszukiwany na polskim rynku. Zapotrzebowanie na profesjonalistów w tej dziedzinie rośnie, zwłaszcza w czasach gospodarczych wyzwań, gdy firmy częściej potrzebują specjalistycznej pomocy w zakresie restrukturyzacji i upadłości.

      Najczęściej zadawane pytania – FAQs

      • Jakie są główne wymagania, aby zostać doradcą restrukturyzacyjnym w Polsce? Aby zostać doradcą restrukturyzacyjnym, należy posiadać wyższe wykształcenie, minimum 3-letnie doświadczenie w zarządzaniu, obywatelstwo UE lub EOG, nieposzlakowaną opinię, brak karalności oraz zdać trudny egzamin państwowy.
      • Jak wygląda egzamin na doradcę restrukturyzacyjnego? Egzamin składa się z dwóch części: testu ze 100 pytaniami (wymagane 75% poprawnych odpowiedzi) oraz zadania problemowego (kazusu). Całość trwa około 5 godzin i sprawdza wiedzę z prawa, ekonomii, finansów i zarządzania.
      • Czy doradca restrukturyzacyjny musi mieć wykształcenie prawnicze? Nie, wykształcenie prawnicze nie jest formalnym wymogiem. O licencję mogą ubiegać się osoby z różnym wykształceniem, w tym prawnicy, ekonomiści, księgowi czy menedżerowie, ale wiedza prawnicza jest bardzo przydatna w tym zawodzie.
      • Ile kosztuje przystąpienie do egzaminu na doradcę restrukturyzacyjnego? Opłata za egzamin w 2025 roku wynosi 3499,50 zł, co stanowi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatkowo, za wydanie dokumentu licencji pobierana jest opłata w wysokości 250 zł.
      • Czym różni się kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny od zwykłego doradcy? Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny to specjalista z większym doświadczeniem, który przeprowadził co najmniej cztery postępowania upadłościowe i dwa restrukturyzacyjne (lub sześć restrukturyzacyjnych) w ciągu ostatnich 7 lat. Może on prowadzić sprawy największych przedsiębiorstw o istotnym znaczeniu dla gospodarki.

      Obserwuj nas i bądź na bieżąco!

      Zapraszamy do śledzenia naszych profili społecznościowych.

      Redakcja

      Kancelarii Piotrowski i Wspólnicy