Restrukturyzacja
Redakcja 2025-10-09

Czy przedawniony dług można wpisać do KRD?

przedawniony dług

Przedawniony dług w KRD to temat, który budzi wiele wątpliwości wśród Polaków, szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę skalę zadłużenia w naszym kraju. Według danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor oraz bazie informacji kredytowych BIK, przeterminowane zadłużenie Polaków przekroczyło już 80 mld zł, dotykając niemal 2,7 mln osób. Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, że przedawnione zobowiązanie nie może być dochodzone przez wierzyciela na drodze przymusu państwowego.

Spis treści

W tym artykule wyjaśnimy dokładnie, jak sprawdzić czy dług jest przedawniony oraz jakie są zasady dotyczące wpisywania takiego długu do KRD. Przede wszystkim warto wiedzieć, że wpis w KRD nie pojawia się automatycznie po opóźnieniach w spłacie – dłużnik musi zostać zgłoszony przez wierzyciela. Dodatkowo, przedawniony dług powinien być jednoznacznie oznaczony w Krajowym Rejestrze Długów jako przedawniony [-2]. Wyjaśnimy również, kiedy możliwe jest wykreślenie przedawnionego długu z KRD oraz jakie kroki należy podjąć w takiej sytuacji. Niezależnie od tego, czy jesteś wierzycielem chcącym wpisać dłużnika do KRD, czy dłużnikiem szukającym możliwości usunięcia przedawnionego wpisu, ten artykuł dostarczy Ci niezbędnych informacji.

Czym jest przedawniony dług i jak go rozpoznać

Instytucja przedawnienia długu to ważny element polskiego systemu prawnego, który warto dobrze poznać. Poniżej omawiam najważniejsze aspekty tego zagadnienia.

Definicja przedawnienia długu

Przedawnienie długu to możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu. Jest to instytucja prawa cywilnego służąca stabilizacji obrotu prawnego poprzez ograniczenie możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej po upływie określonego czasu.

Warto zaznaczyć, że przedawnienie nie oznacza, że dług znika. Przedawniony dług przekształca się w tzw. „zobowiązanie naturalne”, które nie podlega już przymusowi państwowemu. Oznacza to, że wierzyciel nie może dochodzić spłaty takiego długu przed sądem ani za pomocą egzekucji komorniczej, jednak dług nadal istnieje.

Terminy przedawnienia dla różnych zobowiązań

Zgodnie z Kodeksem cywilnym podstawowy termin przedawnienia wynosi obecnie sześć lat. Natomiast dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin ten wynosi trzy lata.

Oto najważniejsze terminy przedawnienia dla poszczególnych typów zobowiązań:

  • 1 rok – roszczenia z tytułu opłaty za jazdę bez ważnego biletu komunikacyjnego
  • 2 lata – roszczenia z tytułu debetu na koncie bankowym
  • 3 lata – kredyty, pożyczki, karty kredytowe, usługi telekomunikacyjne, zaległości czynszowe, czesne za studia (po 1 października 2014 r.)
  • 5 lat – zobowiązania podatkowe
  • 6 lat – roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu lub innej odpowiedniej instytucji

Należy pamiętać, że jeśli termin przedawnienia wynosi co najmniej 2 lata, to koniec terminu przedawnienia zawsze przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Przykładowo, jeśli data przedawnienia wypada 14 kwietnia 2022 roku, to faktycznie przedawnienie nastąpi dopiero 31 grudnia 2022 roku.

Jak sprawdzić czy dług jest przedawniony

Sprawdzenie, czy dług jest przedawniony, wymaga przede wszystkim ustalenia daty wymagalności roszczenia, czyli momentu, od którego liczy się bieg terminu przedawnienia. Jest to dzień następujący po dniu, w którym upłynął termin płatności.

Jednak należy być ostrożnym przy bezpośrednim kontakcie z wierzycielem w sprawie przedawnienia długu. Zapytanie wierzyciela o przedawnienie może zostać uznane za uznanie długu i spowodować przerwanie biegu przedawnienia. Podobnie wpłata nawet niewielkiej kwoty na poczet zadłużenia przerywa bieg przedawnienia.

Najlepszym sposobem jest samodzielne obliczenie terminu oraz sprawdzenie, czy w międzyczasie nie doszło do przerwania biegu przedawnienia. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem lub specjalistą od oddłużania. Można również złożyć wniosek o wgląd do akt sprawy u komornika, jeśli dług jest egzekwowany.

Czy przedawniony dług może trafić do KRD

Wielu wierzycieli stosuje wpisy do Krajowego Rejestru Długów jako metodę wywierania presji na dłużników, by odzyskać zaległe należności. Kwestia wpisywania przedawnionych długów do KRD budzi jednak liczne kontrowersje i wątpliwości.

Podstawa prawna wpisu do KRD

Krajowy Rejestr Długów działa na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, biura informacji gospodarczej, takie jak KRD, mają prawo udostępniać dane dotyczące zobowiązań pieniężnych w określonym zakresie. Obejmuje to m.in. informacje o tytule prawnym, kwocie i walucie zobowiązania, kwocie zaległości, dacie powstania zaległości, a także informacje w przedmiocie przedawnienia roszczenia.

Czy wpis przedawnionego długu jest legalny

Wierzyciel ma prawo wpisać dług, którego nie może już dochodzić przed sądem ze względu na przedawnienie. Wynika to z faktu, że przedawnienie nie jest równoznaczne z anulowaniem zadłużenia, a jedynie stwierdzeniem, że upłynął termin na jego dochodzenie przed sądem. Zobowiązanie nadal istnieje jako tzw. „zobowiązanie naturalne”.

Jednakże, wielu ekspertów prawnych uważa, że wpisywanie przedawnionych długów do KRD jest niedopuszczalne. Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że nie jest dopuszczalne wywieranie nacisku na spłatę długu, którego egzekucja na drodze sądowej się nie powiodła, przy użyciu innych środków. Wpisanie do KRD spornego i przedawnionego długu po oddaleniu powództwa może stanowić nadużycie prawa podmiotowego.

Obowiązek oznaczenia długu jako przedawnionego

W związku z przepisami ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, przedawniony dług w KRD powinien zostać jednoznacznie oznaczony jako przedawniony. Za prawdziwość danych zgodnie z ustawą odpowiada wierzyciel, a przekazanie nieprawdziwych informacji jest zagrożone karą grzywny do 30 tys. zł za każdy wpis.

Natomiast w praktyce firmy windykacyjne często nie podają informacji, że zdaniem dłużnika roszczenie jest przedawnione. Unikają w ten sposób drogi sądowej, ponieważ oddalenie powództwa ze względu na zarzut przedawnienia zamyka im drogę do dalszego dochodzenia spłaty.

Skutki wpisu przedawnionego długu do KRD

Wpisanie przedawnionego długu do Krajowego Rejestru Długów niesie za sobą poważne konsekwencje dla dłużnika, nawet jeśli nie ma już prawnego obowiązku jego spłaty. Wielu dłużników, chcąc oczyścić swoją historię finansową, decyduje się na spłatę przedawnionych zobowiązań właśnie z powodu negatywnych skutków takiego wpisu.

Wpływ na zdolność kredytową

Obecność w KRD, nawet z przedawnionym długiem, może poważnie obniżyć zdolność kredytową. Instytucje finansowe i pożyczkowe wykorzystują informacje zawarte w rejestrze do oceny ryzyka kredytowego. W rezultacie dłużnik może napotkać trudności w uzyskaniu kredytu lub pożyczki na korzystnych warunkach, a w skrajnych przypadkach otrzymać całkowitą odmowę udzielenia finansowania. Jak wskazują doświadczenia dłużników, banki często odmawiają przyznania kredytów obrotowych osobom figurującym w KRD.

Dostępność danych dla instytucji finansowych

Informacje z KRD są widoczne dla szerokiego grona podmiotów – banków, firm pożyczkowych, telekomunikacyjnych, ubezpieczeniowych oraz innych instytucji dokładnie weryfikujących wiarygodność swoich potencjalnych klientów. Ponadto, w zeszłym roku różne firmy sprawdziły w bazie BIG niemal co czwartego dorosłego Polaka. Wszystkie te podmioty mają dostęp do informacji o zadłużeniu, co znacząco utrudnia normalne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym.

Ryzyko utraty wiarygodności w oczach kontrahentów

Jednakże największym problemem może być utrata wiarygodności finansowej w relacjach biznesowych. Wpis w KRD dotyczący przedawnionego długu może doprowadzić do zerwania dotychczasowych kontaktów handlowych oraz uniemożliwić nawiązanie nowych. Dodatkowo, obecność w rejestrze utrudnia dostęp do zakupów ratalnych, ofert leasingowych czy abonamentów telefonicznych. Dla przedsiębiorców oznacza to przeszkodę w budowaniu wizerunku rzetelnej firmy.

Warto pamiętać, że wpis do KRD jest potężnym narzędziem nacisku, gdyż skutecznie ogranicza możliwości finansowe dłużnika, mimo że zobowiązanie jest już przedawnione.

Jak usunąć przedawniony dług z KRD

Gdy zobaczymy przedawniony dług w KRD, mamy kilka możliwości działania, by usunąć taki wpis z rejestru. Każdy z dostępnych sposobów wymaga określonych działań z naszej strony.

Wniosek do wierzyciela o wykreślenie

Pierwszym krokiem powinno być zwrócenie się bezpośrednio do wierzyciela z wnioskiem o wykreślenie wpisu. Warto wiedzieć, że wierzyciel ma ustawowy obowiązek usunięcia wpisu w ciągu 14 dni od spłaty lub wygaśnięcia zobowiązania. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi kara grzywny do 30 tys. zł.

Złożenie sprzeciwu w KRD

Jeżeli wierzyciel odmówi, możemy złożyć sprzeciw bezpośrednio do KRD. Podstawą sprzeciwu może być nieaktualność, nieprawdziwość lub niekompletność informacji. Po złożeniu sprzeciwu KRD wstrzymuje ujawnianie informacji na okres do 30 dni, szczególnie gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że zobowiązanie nie istnieje lub wygasło.

Postępowanie sądowe i pomoc prawnika

W sytuacji gdy powyższe metody zawiodą, pozostaje droga sądowa. Adwokat może pomóc w wystąpieniu o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych czy odszkodowanie za poniesione szkody (np. odmowa kredytu). W trybie zabezpieczenia powództwa można również wnioskować o nieujawnianie spornego wpisu w KRD.

Kiedy możliwe jest wykreślenie przedawnionego długu z KRD

Wykreślenie jest możliwe gdy:

  • zobowiązanie faktycznie nie istnieje
  • zobowiązanie wygasło
  • informacje są nieprawdziwe
  • upłynęły 3 lata od ostatniej aktualizacji wpisu

Wnioski

Znajomość przepisów dotyczących przedawnionego długu w KRD niewątpliwie daje nam przewagę w radzeniu sobie z problemami finansowymi. Przedawniony dług nie znika całkowicie, lecz staje się zobowiązaniem naturalnym, którego wierzyciel nie może już dochodzić na drodze sądowej. Mimo to, wciąż istnieje możliwość wpisania go do Krajowego Rejestru Długów, choć powinien być jednoznacznie oznaczony jako przedawniony.

Skutki takiego wpisu są jednak równie dotkliwe jak w przypadku nieprzedawnionego zadłużenia. Przede wszystkim znacząco obniża zdolność kredytową oraz podważa wiarygodność w oczach potencjalnych kontrahentów. Dlatego też warto działać aktywnie, gdy zauważymy taki wpis na swoim koncie.

Na szczęście istnieją konkretne ścieżki postępowania, które pozwalają usunąć przedawniony dług z KRD. Można złożyć wniosek bezpośrednio do wierzyciela, następnie sprzeciw do KRD, a w ostateczności skierować sprawę na drogę sądową. Każda z tych metod wymaga jednak odpowiedniego przygotowania i znajomości swoich praw.

Pamiętajmy również, że terminy przedawnienia różnią się w zależności od rodzaju zobowiązania – od roku w przypadku jazdy bez biletu, aż do sześciu lat dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu. Świadomość tych terminów pozwala lepiej zarządzać swoimi finansami oraz skutecznie bronić się przed nieuzasadnionymi roszczeniami.

Ostatecznie, najważniejsza jest proaktywna postawa oraz znajomość swoich praw. Dzięki temu można skutecznie przeciwdziałać negatywnym konsekwencjom wpisu przedawnionego długu do KRD i szybciej odbudować swoją wiarygodność finansową.

Najczęściej zadawane pytania- FAQs

  • Czy informacja o przedawnionym długu jest widoczna w bazach danych? Tak, informacja o przedawnionym długu nadal figuruje w rejestrach takich jak BIK czy BIG. Mimo że dłużnik nie ma już obowiązku spłaty, dane o zobowiązaniu pozostają w bazach i nie można ich usunąć.
  • Jak długo wpis o zadłużeniu pozostaje w KRD? Wpis w KRD pozostaje widoczny do momentu, gdy wierzyciel poinformuje o spłacie lub zbyciu wierzytelności. Biuro usuwa dane dłużnika po 14 dniach od otrzymania takiej informacji, chyba że nowy wierzyciel zażąda aktualizacji danych.
  • Czy wierzyciel może wpisać przedawniony dług do rejestru dłużników? Tak, wierzyciel ma prawo wpisać przedawniony dług do rejestrów prowadzonych przez biura informacji gospodarczej, pod warunkiem że nie minęło więcej niż 6 lat od wymagalności zaległości. Taki wpis powinien być jednak oznaczony jako przedawniony.
  • Jakie są sposoby na usunięcie przedawnionego długu z KRD? Istnieje kilka metod usunięcia przedawnionego długu z KRD: złożenie wniosku do wierzyciela o wykreślenie, złożenie sprzeciwu bezpośrednio w KRD, a w ostateczności skierowanie sprawy na drogę sądową. Każda z tych metod wymaga odpowiedniego przygotowania i znajomości swoich praw.
  • Jakie są konsekwencje wpisu przedawnionego długu do KRD? Wpis przedawnionego długu do KRD może znacząco obniżyć zdolność kredytową, utrudnić uzyskanie pożyczek czy kredytów, a także negatywnie wpłynąć na wiarygodność w oczach potencjalnych kontrahentów. Może to prowadzić do trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej i ograniczyć możliwości finansowe dłużnika.

Obserwuj nas i bądź na bieżąco!

Zapraszamy do śledzenia naszych profili społecznościowych.

Redakcja

Kancelarii Piotrowski i Wspólnicy